Tùy bút của Nguyễn Vĩnh Long (Thầy Nguyễn Ngọc Hoàng)
1.
Ngày xưa còn bé, tôi thấy con sông trước nhà nội sao mà lớn đến như vậy. Ước mơ thuở đó, là một ngày tôi sẽ lội qua sông, đến bên kia bờ. Rồi chẳng lâu sau, tôi đã thực hiện được. Con sông trước nhà nội tôi không còn lớn nữa! Ngồi ngất ngưỡng bên kia sông, nhìn khúc quanh cuối làng, tôi vẫn thường tự hỏi: con sông quê tôi, sẽ chảy về đâu ở cuối dòng? Cho đến khi học hết tiểu học, tôi phải lên huyện để thi vào lớp đệ thất (lớp 6 ngày nay). Nghĩ cũng ngộ, thời tôi thì bậc trung học được phân lớp từ lớn đến nhỏ: đệ thất, lục, ngũ, tứ, tam, nhị (thi tú tài một) và cuối cùng đệ nhất (thi tú tài hai) là hết. Sau nầy thì ngươc lại, sau tiểu học là bậc trung học bắt đầù lớp 6, 7, 8, 9, 10, 11 và 12 là thi tốt nghiệp phổ thông!
Ngày đi thi, bà nội và má tôi nhắc nhở, dặn dò đủ điều gần hết cả đêm. Riêng tôi, chỉ mong ngày mai sẽ được đi đò lớn, ra khỏi làng đến cuối nhánh sông quê. Thế nhưng khi con đò lớn chạy hết con sông làng, thì trước mắt tôi là một bãi sông lớn mịt mùng, không bờ bến, trước khi rẽ vào trường huyện. Trên đò mọi người lao nhao, đã ra sông Cái lớn! Tôi xúc động, ứa nước mắt.Thì ra là vậy, cuối nhánh con sông nhỏ làng tôi là một con sông rộng lớn khác. Con sông nhỏ trước nhà nội không dừng lại ở cuối làng, mà hòa mình vào một dòng sông khác của quê hương tôi, rộng lớn hơn và trôi, trôi mãi không ngừng. Tôi không còn mơ ước sẽ bơi qua bên kia bờ của dòng sông Cái lớn, như ngày xưa nữa. Nhưng dòng sông Cái rộng lớn nầy sẽ trôi về đâu ở cuối chân trời? Một ngày lớn lên, tôi quyết sẽ đi đến đó.Tôi tự nhủ với lòng.
2.
Thời gian trôi qua thật nhanh.Thoáng chốc mà tôi đã học hết đệ tứ, lớp cuối cùng của trường huyện.Tôi chuyển lên trường trung học nam sinh của tỉnh.Ngày đó không hiểu sao, người ta lại phân hai trường trung học nam, nữ. Nhiều lúc tôi ấm ức, vì suốt thời gian học hành còn lại nầy, mỗi ngày tôi chỉ tòan là nhìn mấy tên đực rựa. Chán chết được. Mãi đến sau nầy, tôi và lũ bạn biết được trường nữ trung học tỉnh cách đó cũng không xa! Chiều chiều, tan học chúng tôi rũ nhau qua đó, nhìn người và tập trồng “cây si”. Mặt tôi cũng bắt đầu lấm tấm mụn và giọng nói pha lẫn nhiều giọng đực, giọng cái ồ ề! Nội tôi nói, “Nó đã lớn.Chuẩn bị coi vợ là vừa”. Tôi nghe vừa giận nội, vừa suy nghĩ bâng khuâng... Những buổi chiều như vậy cứ lặng lẽ trôi qua. Không phải là người khéo tay, nên tôi chẳng trồng được cây si nào bám rễ trước cổng trường con gái.
Năm lên đệ nhị, chuẩn bị thi tú tài một thì cuộc chiến tranh cũng bắt đầu bùng nổ, lan tràn dữ dội trên mọi ngõ ngách quê hương tôi. Đêm đêm tiếng súng lớn súng nhỏ vọng về trên căn gác nhà tôi ở trọ. Nhiều lần nội nhắn tôi đừng về thăm nhà vào những ngày cuối tuần. Đầu năm học, nên cũng chẳng có gì phải cần ôn tập, luyện thi. Vừa nhớ nhà, vừa quỡn không chuyện gì làm, tôi lang thang khắp nẽo đường chợ tỉnh để tập làm người lớn và mộng mơ. Đám bạn cùng trường, đã có đứa có bồ, thức trắng đêm viết thư hò hẹn. Còn tôi thì đã mòn hết phân nửa đôi giầy bata, mà chẳng có em nào để mắt. Mãi đến một hôm về nhà thăm nội, đã thay đổi cuộc đời tôi mãi mãi sau nầy.
Lần đó, nội tôi báo, con trai lớn của bà Sáu Lợi vừa tử trận. Hài cốt mang về quê và chôn phía sau nhà. Chồng chết, gia đình con dâu cũng dọn về đây chung sống. Nhà bà Sáu ở phía bên kia cầu cầu, cách nhà nội con rạch nhỏ. Huê lợi chính là khu vườn mận chạy dài phía sau.Làng xóm còn gọi thân mật là bà Sáu mận. Gia đình thím Mạnh, tên chồng, có cả thảy bốn người con. Cô con gái lớn, tên Lệ – Nguyễn Thị Lệ, hơn tôi hai tuổi. Và đứa con trai út, vừa tuổi mười hai. Thời gian dần dà sau đó, tôi được biết thêm chị Lệ làm thư ký cho hội đồng xã. Lần đầu gặp chị trên chuyến đò, tôi trở lại trường chị đi chợ huyện. Khuôn mặt thanh tú, mái tóc dài nửa lưng và đôi mắt buồn, biếng nói.
- Long phải không? Hôm nay lên trường tỉnh? Chị tên Lệ, ở kế bên nhà.
- Dạ. Chị là chị Lệ.
Chỉ có vậy.Tôi và chị quen thân từ đó.Chị Lệ cũng giống tôi, thích đọc sách. Nhất là các tuần báo như Tuổi Ngọc, Mực Tím và Văn. Mỗi tuần tôi mua đều đặn, để được gặp và trò chuyện với chị.
- Ước mơ của Lệ là trở thành cô giáo. Vì hoàn cảnh gia đình, chị không thực hiện được. Còn Long?
Chỉ có chị, mới vừa xưng “chị” và vừa xưng tên “Lệ” với tôi trong cùng một câu nói.
- Long cũng vậy. Cũng ước mơ trở thành một nhà giáo như chị.
- Lệ rất thích nghe giọng nói của Long. Chị chắc chắn Long sẽ trở thành một nhà giáo dạy giỏi cho coi! Long ráng học và thi đậu nghen...
Tôi nghe chị nói mà mừng, sung sướng tê người.Thật ra thì ngược lại.Tôi mới là người thích nghe giọng nói của chị. Đôi môi nhỏ, phơn phớt hồng của chị, nói bất cứ chuyện gì tôi cũng thấy hay và muốn lắng nghe không dứt. Rất nhiều đêm trằn trọc, không ngủ được, tôi luôn nghe văng vẳng bên tai giọng nói chậm, dịu êm của chị. Giấc ngủ sẽ đến với tôi dịu dàng hơn.
Thời gian trôi thật nhanh, theo con nước nhỏ trước nhà nội. Có chị, tôi thi đậu tú tài một dễ dàng với hạng bình. Má và nội mừng lắm, làm một tiệc nhỏ, vừa cúng ông bà vừa chia vui với bà con trong họ. Lần đó, chị rủ tôi đi chợ huyện để ăn mừng. Niềm vui chóng váng qua mau. Gia cảnh chị Lệ càng ngày càng khó khăn hơn. Đồng lương thư ký xã không nuôi nổi chừng đó miệng ăn. Đám quân nhân, công chức xã huyện tới lui nhà chị không ngừng. Càng lúc chị càng đẹp. Chị đẹp cả huyện. “Thời buổi nầy, đẹp như con Lệ không biết là may hay là họa”, nội tôi đôi khi cũng chép miệng, thở dài.
Gần cuối năm đệ nhất, thì tôi hay tin gia đình chuẩn bị đám cưới cho chị. Nghe nói, đó là một người điền chủ giàu có ở miệt dưới. Quà cưới là một căn nhà lớn, chục mẫu ruộng vườn cho cả gia đình chị. Tôi nghe tin, thấy lòng trống trải vô cùng. Một khoảng trống mênh mông, cứ tràn ngập mỗi ngày một lớn hơn. Tôi biết mình đã yêu chị thiết tha. Một buổi tối cuối tuần, có đoàn hát về huyện, mọi người háo hức đi coi. Trừ tôi và chị.
Ngọn đèn dầu trên bàn soi bóng chị đổ dài trên vách. Khuôn mặt chị thật gần, để tôi có thể nghe rõ từng hơi thở nhẹ, ngập ngừng của chị. Đôi mắt chị thỉnh thoảng nhìn tôi, rồi nhìn vào ngọn đèn bấc khâu đêm, khe khẻ thở dài. Bên ngoài, từng cơn gió hắt hiu thổi vào, mang theo chút hơi sương lạnh từ con sông nhỏ trước nhà. Đêm chìm sâu, lặng lẽ. Giữa tiếng côn trùng nĩ non, tiếng chị mơ hồ:
- Rồi một ngày, Long sẽ quên chị... Long sẽ quên cái làng bé nhỏ nầy và quên cả đêm nay. Nhưng Lệ sẽ không bao giờ...
Giọng chị mờ đi. Bàn tay tôi đã gọn trong những ngón tay thon dài của chị lúc nào không biết. Nỗi buồn trong tôi, lần nữa, chợt loang vỡ.Tôi muốn nói thật nhiều, nhưng mọi ngôn ngữ chừng như thừa thải, vô dụng. Khuôn mặt đẹp não nùng của chị làm đong đặc khỏang không gian nhỏ bé chung quanh. Tôi thoáng nghe hơi thở chị thật gần.Thật gần để bất chợt, bờ môi nhỏ, mềm mại của chị đã gắn chặc môi tôi hốt hoảng, dại khờ. Thời gian chết lịm, ngừng trôi. Không gian mù lòa, tan vỡ.
- Chị muốn Long sẽ nhớ chị mai nầy. Lệ sẽ nhớ mãi đêm nay ở cuối mọi nhánh sông đời không đổi.
Đêm đã chìm sâu, khuất lấp... Hôm rước dâu, tôi lặng lẽ đi dọc theo con đường làng, tiễn chị đến cuối con sông nhỏ quê tôi. Đoàn ghe rước dâu rẽ vào sông Cái lớn, qua khúc chợ huyện và mờ dần ở cuối chân mây. Con sông Cái lớn sẽ đưa chị về đâu giữa mịt mùng sóng nổi? Để tôi đứng lại đây, chờ đợi những bất chợt cuộc đời. Chị ơi, một ngày Long sẽ đi đến cuối nhánh sông dài có chị. Tôi sẽ mãi mãi nhớ thương mái tóc, đôi môi của chị đang thì thầm với dòng sông đời một dãy cuộn trôi. Mắt tôi khô cứng, sao lòng tôi sóng vỗ theo người...
Tôi đã không làm được điều đã hứa với lòng. Dòng đời không trôi xuôi theo lòng nhau ước nguyện. Tôi đã không trở lại làng xưa, không cố đi hết dòng sông Cái lớn, để đến được cuối nhánh con sông dài tha thiết. Tôi đã vượt qua bao đại dương, qua bao biển cả trùng khơi trước khi đi đến cuối nhánh sông quê. Mọi vùng đất tôi qua, mọi cuộc đời tôi sống cứ như một dòng sông cuồng cuộn chảy vô tình.Tôi không bám được rễ, như một nhánh lục bình, sao cứ nở hoa. Những bông hoa tim-tím quê nội, đã theo tôi, trôi suốt một dòng đời hờ hững.
3.
Hơn ba mươi năm sau. Một người đàn ông, mái tóc bạc phơ, đứng lặng lẽ nhìn bơ vơ nhánh sông dài khép mình ra biển. Con sông nhỏ trước nhà nội, chợt vươn mình, hòa vào lòng biển mặn bao la. Nơi có chị, một đời cưu mang con sóng bạc đầu. Tôi đã già theo năm tháng, nhưng tình yêu và hình ảnh chị vẫn mãi mãi với tuổi thanh xuân. Tôi đi loanh quanh trong khu chợ huyện, nơi cuối nhánh sông dài. Những khu phố mới xây sầm quất, cao tầng chen lẫn với những con đường nhỏ, uốn quanh dọc theo ven bờ. Nhìn đâu tôi cũng thấy hình bóng chị. Đôi mắt nhắn nhủ tôi hãy nhìn đời độ lượng. Đôi môi nhỏ, phơn phớt hồng, gửi tôi niềm tin yêu thắm mãi không nguôi. Số phận mỗi con người như hạt bụi bay bơ vơ trong sa mạc đời vô tận; hạt muối nhỏ nhoi tan lẫn giữa lòng biển rộng bao la. Nụ hôn đầu của chị dạy tôi tiếng nói yêu người; hun đút trong trái tim tôi tình yêu đời không dứt. Những năm tháng đối đầu với bao khổ đau, hệ lụy tôi vẫn giữ trên môi tình yêu của chị thiết tha. Chị đang ở đâu, có nhớ lời hẹn ước? Có còn nhớ tôi, nhớ con sông nhỏ trước quê nhà?
Một lần chị ơi, đã đến với cuộc đời nầy hệ lụy vai mang. Cám ơn chị. Cám ơn tình yêu của chị, tôi đã đi hết, đến cuối nhánh sông dài. Cuối cùng, tôi cũng đã trở về. Đã trở về để hiểu, ở cuối nhánh sông dài, là tình yêu thiết tha của tôi dành cho chị, một dòng sông nhỏ quê tôi.
Nguyễn Vĩnh Long
Ngày xưa còn bé, tôi thấy con sông trước nhà nội sao mà lớn đến như vậy. Ước mơ thuở đó, là một ngày tôi sẽ lội qua sông, đến bên kia bờ. Rồi chẳng lâu sau, tôi đã thực hiện được. Con sông trước nhà nội tôi không còn lớn nữa! Ngồi ngất ngưỡng bên kia sông, nhìn khúc quanh cuối làng, tôi vẫn thường tự hỏi: con sông quê tôi, sẽ chảy về đâu ở cuối dòng? Cho đến khi học hết tiểu học, tôi phải lên huyện để thi vào lớp đệ thất (lớp 6 ngày nay). Nghĩ cũng ngộ, thời tôi thì bậc trung học được phân lớp từ lớn đến nhỏ: đệ thất, lục, ngũ, tứ, tam, nhị (thi tú tài một) và cuối cùng đệ nhất (thi tú tài hai) là hết. Sau nầy thì ngươc lại, sau tiểu học là bậc trung học bắt đầù lớp 6, 7, 8, 9, 10, 11 và 12 là thi tốt nghiệp phổ thông!
Ngày đi thi, bà nội và má tôi nhắc nhở, dặn dò đủ điều gần hết cả đêm. Riêng tôi, chỉ mong ngày mai sẽ được đi đò lớn, ra khỏi làng đến cuối nhánh sông quê. Thế nhưng khi con đò lớn chạy hết con sông làng, thì trước mắt tôi là một bãi sông lớn mịt mùng, không bờ bến, trước khi rẽ vào trường huyện. Trên đò mọi người lao nhao, đã ra sông Cái lớn! Tôi xúc động, ứa nước mắt.Thì ra là vậy, cuối nhánh con sông nhỏ làng tôi là một con sông rộng lớn khác. Con sông nhỏ trước nhà nội không dừng lại ở cuối làng, mà hòa mình vào một dòng sông khác của quê hương tôi, rộng lớn hơn và trôi, trôi mãi không ngừng. Tôi không còn mơ ước sẽ bơi qua bên kia bờ của dòng sông Cái lớn, như ngày xưa nữa. Nhưng dòng sông Cái rộng lớn nầy sẽ trôi về đâu ở cuối chân trời? Một ngày lớn lên, tôi quyết sẽ đi đến đó.Tôi tự nhủ với lòng.
2.
Thời gian trôi qua thật nhanh.Thoáng chốc mà tôi đã học hết đệ tứ, lớp cuối cùng của trường huyện.Tôi chuyển lên trường trung học nam sinh của tỉnh.Ngày đó không hiểu sao, người ta lại phân hai trường trung học nam, nữ. Nhiều lúc tôi ấm ức, vì suốt thời gian học hành còn lại nầy, mỗi ngày tôi chỉ tòan là nhìn mấy tên đực rựa. Chán chết được. Mãi đến sau nầy, tôi và lũ bạn biết được trường nữ trung học tỉnh cách đó cũng không xa! Chiều chiều, tan học chúng tôi rũ nhau qua đó, nhìn người và tập trồng “cây si”. Mặt tôi cũng bắt đầu lấm tấm mụn và giọng nói pha lẫn nhiều giọng đực, giọng cái ồ ề! Nội tôi nói, “Nó đã lớn.Chuẩn bị coi vợ là vừa”. Tôi nghe vừa giận nội, vừa suy nghĩ bâng khuâng... Những buổi chiều như vậy cứ lặng lẽ trôi qua. Không phải là người khéo tay, nên tôi chẳng trồng được cây si nào bám rễ trước cổng trường con gái.
Năm lên đệ nhị, chuẩn bị thi tú tài một thì cuộc chiến tranh cũng bắt đầu bùng nổ, lan tràn dữ dội trên mọi ngõ ngách quê hương tôi. Đêm đêm tiếng súng lớn súng nhỏ vọng về trên căn gác nhà tôi ở trọ. Nhiều lần nội nhắn tôi đừng về thăm nhà vào những ngày cuối tuần. Đầu năm học, nên cũng chẳng có gì phải cần ôn tập, luyện thi. Vừa nhớ nhà, vừa quỡn không chuyện gì làm, tôi lang thang khắp nẽo đường chợ tỉnh để tập làm người lớn và mộng mơ. Đám bạn cùng trường, đã có đứa có bồ, thức trắng đêm viết thư hò hẹn. Còn tôi thì đã mòn hết phân nửa đôi giầy bata, mà chẳng có em nào để mắt. Mãi đến một hôm về nhà thăm nội, đã thay đổi cuộc đời tôi mãi mãi sau nầy.
Lần đó, nội tôi báo, con trai lớn của bà Sáu Lợi vừa tử trận. Hài cốt mang về quê và chôn phía sau nhà. Chồng chết, gia đình con dâu cũng dọn về đây chung sống. Nhà bà Sáu ở phía bên kia cầu cầu, cách nhà nội con rạch nhỏ. Huê lợi chính là khu vườn mận chạy dài phía sau.Làng xóm còn gọi thân mật là bà Sáu mận. Gia đình thím Mạnh, tên chồng, có cả thảy bốn người con. Cô con gái lớn, tên Lệ – Nguyễn Thị Lệ, hơn tôi hai tuổi. Và đứa con trai út, vừa tuổi mười hai. Thời gian dần dà sau đó, tôi được biết thêm chị Lệ làm thư ký cho hội đồng xã. Lần đầu gặp chị trên chuyến đò, tôi trở lại trường chị đi chợ huyện. Khuôn mặt thanh tú, mái tóc dài nửa lưng và đôi mắt buồn, biếng nói.
- Long phải không? Hôm nay lên trường tỉnh? Chị tên Lệ, ở kế bên nhà.
- Dạ. Chị là chị Lệ.
Chỉ có vậy.Tôi và chị quen thân từ đó.Chị Lệ cũng giống tôi, thích đọc sách. Nhất là các tuần báo như Tuổi Ngọc, Mực Tím và Văn. Mỗi tuần tôi mua đều đặn, để được gặp và trò chuyện với chị.
- Ước mơ của Lệ là trở thành cô giáo. Vì hoàn cảnh gia đình, chị không thực hiện được. Còn Long?
Chỉ có chị, mới vừa xưng “chị” và vừa xưng tên “Lệ” với tôi trong cùng một câu nói.
- Long cũng vậy. Cũng ước mơ trở thành một nhà giáo như chị.
- Lệ rất thích nghe giọng nói của Long. Chị chắc chắn Long sẽ trở thành một nhà giáo dạy giỏi cho coi! Long ráng học và thi đậu nghen...
Tôi nghe chị nói mà mừng, sung sướng tê người.Thật ra thì ngược lại.Tôi mới là người thích nghe giọng nói của chị. Đôi môi nhỏ, phơn phớt hồng của chị, nói bất cứ chuyện gì tôi cũng thấy hay và muốn lắng nghe không dứt. Rất nhiều đêm trằn trọc, không ngủ được, tôi luôn nghe văng vẳng bên tai giọng nói chậm, dịu êm của chị. Giấc ngủ sẽ đến với tôi dịu dàng hơn.
Thời gian trôi thật nhanh, theo con nước nhỏ trước nhà nội. Có chị, tôi thi đậu tú tài một dễ dàng với hạng bình. Má và nội mừng lắm, làm một tiệc nhỏ, vừa cúng ông bà vừa chia vui với bà con trong họ. Lần đó, chị rủ tôi đi chợ huyện để ăn mừng. Niềm vui chóng váng qua mau. Gia cảnh chị Lệ càng ngày càng khó khăn hơn. Đồng lương thư ký xã không nuôi nổi chừng đó miệng ăn. Đám quân nhân, công chức xã huyện tới lui nhà chị không ngừng. Càng lúc chị càng đẹp. Chị đẹp cả huyện. “Thời buổi nầy, đẹp như con Lệ không biết là may hay là họa”, nội tôi đôi khi cũng chép miệng, thở dài.
Gần cuối năm đệ nhất, thì tôi hay tin gia đình chuẩn bị đám cưới cho chị. Nghe nói, đó là một người điền chủ giàu có ở miệt dưới. Quà cưới là một căn nhà lớn, chục mẫu ruộng vườn cho cả gia đình chị. Tôi nghe tin, thấy lòng trống trải vô cùng. Một khoảng trống mênh mông, cứ tràn ngập mỗi ngày một lớn hơn. Tôi biết mình đã yêu chị thiết tha. Một buổi tối cuối tuần, có đoàn hát về huyện, mọi người háo hức đi coi. Trừ tôi và chị.
Ngọn đèn dầu trên bàn soi bóng chị đổ dài trên vách. Khuôn mặt chị thật gần, để tôi có thể nghe rõ từng hơi thở nhẹ, ngập ngừng của chị. Đôi mắt chị thỉnh thoảng nhìn tôi, rồi nhìn vào ngọn đèn bấc khâu đêm, khe khẻ thở dài. Bên ngoài, từng cơn gió hắt hiu thổi vào, mang theo chút hơi sương lạnh từ con sông nhỏ trước nhà. Đêm chìm sâu, lặng lẽ. Giữa tiếng côn trùng nĩ non, tiếng chị mơ hồ:
- Rồi một ngày, Long sẽ quên chị... Long sẽ quên cái làng bé nhỏ nầy và quên cả đêm nay. Nhưng Lệ sẽ không bao giờ...
Giọng chị mờ đi. Bàn tay tôi đã gọn trong những ngón tay thon dài của chị lúc nào không biết. Nỗi buồn trong tôi, lần nữa, chợt loang vỡ.Tôi muốn nói thật nhiều, nhưng mọi ngôn ngữ chừng như thừa thải, vô dụng. Khuôn mặt đẹp não nùng của chị làm đong đặc khỏang không gian nhỏ bé chung quanh. Tôi thoáng nghe hơi thở chị thật gần.Thật gần để bất chợt, bờ môi nhỏ, mềm mại của chị đã gắn chặc môi tôi hốt hoảng, dại khờ. Thời gian chết lịm, ngừng trôi. Không gian mù lòa, tan vỡ.
- Chị muốn Long sẽ nhớ chị mai nầy. Lệ sẽ nhớ mãi đêm nay ở cuối mọi nhánh sông đời không đổi.
Đêm đã chìm sâu, khuất lấp... Hôm rước dâu, tôi lặng lẽ đi dọc theo con đường làng, tiễn chị đến cuối con sông nhỏ quê tôi. Đoàn ghe rước dâu rẽ vào sông Cái lớn, qua khúc chợ huyện và mờ dần ở cuối chân mây. Con sông Cái lớn sẽ đưa chị về đâu giữa mịt mùng sóng nổi? Để tôi đứng lại đây, chờ đợi những bất chợt cuộc đời. Chị ơi, một ngày Long sẽ đi đến cuối nhánh sông dài có chị. Tôi sẽ mãi mãi nhớ thương mái tóc, đôi môi của chị đang thì thầm với dòng sông đời một dãy cuộn trôi. Mắt tôi khô cứng, sao lòng tôi sóng vỗ theo người...
Tôi đã không làm được điều đã hứa với lòng. Dòng đời không trôi xuôi theo lòng nhau ước nguyện. Tôi đã không trở lại làng xưa, không cố đi hết dòng sông Cái lớn, để đến được cuối nhánh con sông dài tha thiết. Tôi đã vượt qua bao đại dương, qua bao biển cả trùng khơi trước khi đi đến cuối nhánh sông quê. Mọi vùng đất tôi qua, mọi cuộc đời tôi sống cứ như một dòng sông cuồng cuộn chảy vô tình.Tôi không bám được rễ, như một nhánh lục bình, sao cứ nở hoa. Những bông hoa tim-tím quê nội, đã theo tôi, trôi suốt một dòng đời hờ hững.
3.
Hơn ba mươi năm sau. Một người đàn ông, mái tóc bạc phơ, đứng lặng lẽ nhìn bơ vơ nhánh sông dài khép mình ra biển. Con sông nhỏ trước nhà nội, chợt vươn mình, hòa vào lòng biển mặn bao la. Nơi có chị, một đời cưu mang con sóng bạc đầu. Tôi đã già theo năm tháng, nhưng tình yêu và hình ảnh chị vẫn mãi mãi với tuổi thanh xuân. Tôi đi loanh quanh trong khu chợ huyện, nơi cuối nhánh sông dài. Những khu phố mới xây sầm quất, cao tầng chen lẫn với những con đường nhỏ, uốn quanh dọc theo ven bờ. Nhìn đâu tôi cũng thấy hình bóng chị. Đôi mắt nhắn nhủ tôi hãy nhìn đời độ lượng. Đôi môi nhỏ, phơn phớt hồng, gửi tôi niềm tin yêu thắm mãi không nguôi. Số phận mỗi con người như hạt bụi bay bơ vơ trong sa mạc đời vô tận; hạt muối nhỏ nhoi tan lẫn giữa lòng biển rộng bao la. Nụ hôn đầu của chị dạy tôi tiếng nói yêu người; hun đút trong trái tim tôi tình yêu đời không dứt. Những năm tháng đối đầu với bao khổ đau, hệ lụy tôi vẫn giữ trên môi tình yêu của chị thiết tha. Chị đang ở đâu, có nhớ lời hẹn ước? Có còn nhớ tôi, nhớ con sông nhỏ trước quê nhà?
Một lần chị ơi, đã đến với cuộc đời nầy hệ lụy vai mang. Cám ơn chị. Cám ơn tình yêu của chị, tôi đã đi hết, đến cuối nhánh sông dài. Cuối cùng, tôi cũng đã trở về. Đã trở về để hiểu, ở cuối nhánh sông dài, là tình yêu thiết tha của tôi dành cho chị, một dòng sông nhỏ quê tôi.
Nguyễn Vĩnh Long
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét