Tản Mạn Đời Thường - Kỳ 22

Cố Đô Huế , phần cuối

Tùy bút của Thanh Hà  

1/-

Chùa Thiên Mụ - Huế

Vì chúng tôi đặt vé máy bay khứ hồi Saigon-Huế, và thuê moto ở đây nên bắt buộc chúng tôi phải trở lại cố đô để
trả xe và bay về Saigon.

Hơn nữa, chúng tôi còn dự định đi khám phá động Thiên Đường ở Quảng Bình nữa. Tính đoạn đường đi từ Huế thì gần hơn là từ Đà Nẵng, nên mới lấy hành trình Saigon-Huế chứ không đi Đà Nẵng là vậy.

Nhưng chúng tôi còn dành ra thêm một ngày thăm Thành Nội.

Thiết tưởng không cần phải nói nhiều về Đại Nội, vương quốc của triều Nguyễn, dòng họ quân chủ cuối cùng Việt Nam mà chúng ta là con dân Việt đều biết.

Bên trong kinh thành có nhà dân, nhà các quan. Quan trọng nhất là Hoàng Thành, nơi thiết triều và làm việc của Vua. Tử Cấm Thành nơi sinh hoạt của toàn thể hoàng gia. 

Điện Thái Hoà, điện Cần Chánh, cung Diên Thọ, nơi thờ tự tổ tiên cùng các vị vua Nguyễn…và còn nhiều những di tích khác nữa.

Lúc vừa đặt chân qua Ngọ Môn Quan tức cửa chánh của Hoàng thành, lòng tôi gợn chút xao xuyến vì được chứng kiến ngay cảnh một đoàn lính vài mươi người trong y phục lính đời xưa cùng binh giáp, kèn trống đi diễn hành.

Không ngờ có ngày mình được đặt chân vào nơi sinh sống của các vị Thiên-tử tức con-trời, sắp đi lung tung bươi móc từng ngõ ngách dòm ngó ngai vàng, chỗ thiết triều, chỗ ở của Thái Hoàng Thái Hậu, Hoàng Hậu, Công Chúa, ái thê ái thiếp…

Đến điện Càn Thành nơi vua ngủ, nghỉ. Thái Bình Lâu chỗ vua đọc sách.Lầu Ngũ Phụng nơi tổ chức các lễ hội lớn.

Sau đó còn được xem nhã nhạc cung đình ở Duyệt Thị Đường nữa.

Cứ tưởng tượng mình là thượng khách của vua cho oai hỉ !

Nếu còn thời vua chúa, chắc đã bị chặt đầu ngay từ lúc lò dò ở ngoài cổng rồi ấy chứ vì tội dám bén mảng định xem mặt vua.

Mới có chuyện dân gian kiêng ra đường vào ba ngày mùng 5,14,23 âm lịch mỗi tháng. Vì đó là ba ngày tốt vua xuất hành ra khỏi hoàng cung để thăm dân ( hay làm gì đó ). Hể nơi nào vua hiện diện thì dân phải tránh, trốn trong nhà không một ai được quyền thấy thiên-nhan hết. Lơ mơ ngoài đường, lỡ chưa tìm được chỗ núp quan quân mà bắt được sẽ lôi xử trảm tội khi quân, đầu lìa khỏi cổ ngay lập tức.

Thành ra ba ngày đó là ngày tốt được vua chọn để xuất hành, nhưng biến thành ngày đại kỵ của dân, có cơ may chết thành ma không đầu là vậy.

Lúc đùa, tôi nói thế thì tôi cũng chọn mấy ngày đó để ra đường, vì là ngày lành tháng tốt vua đi.

Kết luận: Có thể niềm vui của người này lại là nỗi tang thương của kẻ nọ.

Suy rộng hơn, có những biến cố dân tộc kinh hoàng cho hàng triệu triệu người, nhưng lại là đại lễ cho hàng triệu người khác. Không cần kể ra thì ai cũng tỏ tường.

Đêm đèn lồng - Hội An

2/-

Lúc ấy vào hè, tôi nhớ tiếng ve kêu râm ran dọc theo các con đường có hàng cây xanh cạnh bức tường bao bọc thành nội. Lâu lắm rồi không còn dịp nghe điệp khúc báo hiệu mùa bãi trường, khiến gợi nhớ về thời đi học với bao nhiêu hoài bảo và ước mộng.

Tôi nhớ về cô gái mặc áo dài màu tím Huế, làm duyên cho bạn chụp hình bên các khóm hoa.

Nhớ cảm giác đứng trước phiên bản trống đồng Đông Sơn đặt trong sân cung điện. Đọc bản thông điệp về chủ quyền hai đảo Hoàng Sa, Trường Sa, mà rờn rợn sống lưng, nổi da gà dù trời trưa nắng.

Chúng tôi tiếp tục thăm Khương Ninh Cát ( còn gọi là Am Phước Thọ ), thuộc cung Diên Thọ.

Là toà nhà có ba gian, hai tầng.

Tầng trệt, giữa có bàn thờ, hai bên làm nơi ở của các sư nữ.

Tầng trên phía trước có năm gian thờ. Giữa thờ Phật, hai bên thờ Quan Công cùng các thần linh khác.

Phía sau cũng có năm gian. Chính giữa thờ thánh mẫu Thiên Y A Na, hai bên thờ các thần linh đồ đệ của thánh mẫu, các công chúa chị và cô của vua Gia Long, và  tổ nghề hát bội…

Nơi thờ phượng này dung hoà , kết hợp giữa Phật giáo, Thánh giáo, Thiên Tiên…

Một nhân viên chào đón và dẫn chúng tôi vào Khương Ninh Cát, giải thích cặn kẻ sự tích nguyên nhân thờ cúng các Đức Phật, thần, thánh mẫu , tiên thiên. Cùng vài giai thoại về vua Thiệu Trị, có vợ là hoàng hậu đức bà Từ Dụ (còn gọi là Từ Dũ) mẹ vua Tự Đức. 

Nếu tôi nhớ không lầm, thì ông kể về việc Đức Vua Thiệu Trị (hay là vua khác?) bị bịnh nặng, thần linh phán rằng số ông đoản thọ, chỉ sống thêm được đúng ít  năm- không nhớ-. Các hoàng hậu, cung phi ngày ngày dốc lòng cầu nguyện cho ngài được sống lâu hơn, nhưng vẫn không tránh được số trời đã định. 

Ông giải thích vì sao thờ thánh mẫu A Na, tôi quên gần hết chỉ nhớ ông nói bà rất linh thiêng, ai thành tâm cầu nguyện sẽ được bà chứng giám ban phước , rồi đề nghị chúng tôi hãy khấn vái xin xăm với thánh mẫu.

Các cháu lần lượt quì vái và lắc hộp cho lá xăm rớt ra. Tôi đứng bên cạnh nhìn cảnh ấy. Tố Trân quay qua tôi nói nhỏ :

—Má tư cũng xin xăm đi m4.

Tôi lắc đầu trả lời cũng nhỏ cho ông đừng nghe :

—Thôi, m4 không xin vì không tin vào mấy chuyện nầy đâu.

Vừa nói xong tôi hoảng hồn giật thót. Chết rồi, lỡ thốt lời bậy bạ thất kính mà lại đang đứng ngay trước bàn thờ bà thánh mẫu nữa. 

Tôi vội vàng quì ngay xuống, chắp tay cầu :

—Con lỡ dại nói lời bất kính xin thánh mẫu tha lỗi. Ý con là hiện giờ cuộc sống con đã an bài nên không còn ước vọng cầu mong gì nữa, con trớ lời nói bậy bạ quá, xin Bà tha lỗi cho con.

Sau khi các cháu đã có lá xăm trong tay, thì theo ông xuống dưới lầu để ông giải nghĩa lời ghi trong lá xăm.

Có đưa tiền để cám ơn công ông chịu khó kể lịch sử thờ cúng và giải lá xăm.

Chúng tôi tiếp tục đi thăm lăng mộ vua Minh Mạng và vua Khải Định.

Tôi cứ áy náy nghĩ sao trước bàn thờ bà thánh mẫu mình ăn nói khinh thị quá. Tự dặn lòng sau này phải cẩn thận hơn nữa khi phát ngôn mới được. Không biết Bà có giận mà phạt mình chăng?

Nhất ngôn ký xuất, tứ mã nan truy là vậy.

Kể thêm một việc nhỏ. Ở lăng vua Khải Định, chúng tôi khá mệt vì đi trong thời tiết nắng gắt gao, lại leo trèo nhiều nên ai đã từng vào thăm rồi thì không vào nữa. Ngồi uống nước dừa ở một trong những hàng quán phía trước lăng, vừa trông chừng xe đậu cạnh.

Chờ mọi người trở ra, trả tiền nước dừa. Họ tính giá mắc gần gấp ba lần nơi khác. Thôi cũng chấp nhận. Chuẩn bị lên xe thì người chủ hàng nước kế bên chạy qua đòi tiền gởi xe !

Gởi xe ? Cháu tôi nói tiền gởi xe gì. Chúng tôi ngồi uống nước thì xe để ngay bên cạnh, có gởi xe đâu mà đòi?

Thế nhưng họ vẫn cãi bướng, nói uống nước là tính riêng, còn gởi xe là tính riêng. 

Cháu nói: —Mà có để xe bên phía chú đâu mà chú đòi tiền gởi ? 

Họ nói ngang : —Để bên nào cũng là thuộc phạm vi của họ hết.

Hỏi chủ quán bán nước dừa, họ trả lời tỉnh bơ là: ai biết đâu à.

Thật hết nói luôn. Đành trả thêm tiền để đi cho nhanh.

Cái kiểu lừa đảo vặt trắng trợn cò con thế này nên nền du lịch VN không thể nào vươn lên, cạnh tranh với quốc tế nổi.

3/-

Lăng Khải Định toạ lạc trên núi Châu Chữ, Hương Thuỷ cách trung tâm Huế khoảng 10 km.

Lúc ấy mặt trời đã ngả bóng , chúng tôi quyết định quay về khách sạn nghỉ ngơi tắm rửa cho mát để tối ra cầu Trường Tiền ngắm cảnh Huế ban đêm.

Trên đường về, chắc do trời quá nóng bức, tôi bỗng dưng buồn ngủ hai mắt cứ nhíp lại kỳ lạ. Ngồi sau lưng Thuỷ Tiên chở, thay vì như thường lệ là ngóng qua vai cháu, chiêm ngắm cảnh vật hai bên thì tôi hơi dựa đầu vào lưng cháu, lim dim nửa tỉnh nửa mê. 

Bỗng… ! 

Dù không mở mắt, tôi cũng cảm nhận chiếc xe thắng gấp, chựng lại. Rồi con ngựa bằng sắt nầy hình như biến thành ngựa thật, nó rùng rùng cử động, lắc lư thân khá uyển chuyển. Tôi nghe tiếng Thuỷ Tiên kêu lên–dù rất nhỏ nhẹ như bản tính–  nhưng âm thanh đầy kinh hoàng :

—Trời ơi !!!

Trong giây phút ngơ ngác, một ý nghĩ còn thoáng qua đầu tôi là chả lẽ chiếc xe này biến thành ngựa thật, giống xưa kia ngựa sắt biến thành ngựa thần đưa Phù Đổng Thiên Vương bay về trời sau khi thắng giặc Ân? 

Chỉ tích tắc ý nghĩ xẹt qua đầu, thì toàn thể con ngựa lẫn hai dì cháu tôi ngã nghiêng về bên trái nghe một cái rầm thật lớn.

Vậy là thay vì bay lên trời thì nó lăn đùng ra đất.

Tiếp theo lại nghe thêm một tràng “trời ơi”không ngớt đầy khiếp hãi của mấy đứa cháu kia dội lại.

Thuỷ Tiên bị chiếc xe đè lên một chân, nằm bất động giữa đường. Tôi thì văng ra cách đó chừng hơn mét.

Cả bốn cháu dựng xe cạnh lề, chạy lại kêu tên Thuỷ Tiên vang động góc trời. Mà cháu vẫn êm ru bất động, không dấu hiệu nào của sự sống khiến mọi người đều bấn loạn, cứ vừa lay vừa gọi:

—Thuỷ Tiên ơi Thuỷ Tiên à. Có nghe không trả lời đi Thuỷ Tiên sao nín thinh  vậy…hu hu , hic hic..

Tôi lồm cồm ngồi lên tuy đau nhưng ráng nhích vô lề. Một luồng nước ấm chạy từ mũi xuống thở không được, mở mạng che mặt, nón bảo hộ, cùng kính mát ra. Lấy tay quệt xem cái gì ướt cả mặt. Máu ! Máu !

Các cháu quay qua tôi, kêu thất thanh :

—Trời ơi, mặt m4 đầy máu kìa trời.

Bửa đó ông trời bị kêu réo liên tu bất tận.

Vì tôi không thở được nên phải há môi ra thế là máu từ mũi chui vào miệng rồi chảy tiếp xuống cằm. Sau này các cháu nói nhìn tôi ghê rợn lắm, như quỉ Dracula hút máu người vậy đó. ( cái này là tôi nói thêm, chứ các cháu không có nói vậy).

Khăn giấy chậm không đủ, lấy luôn mạng che mặt bằng vải, rồi thêm vài cái mạng khác của các cháu, máu vẫn chảy không ngừng, tôi phải hơi tựa đầu vào lòng 1 cháu thì lát máu mới từ từ tạm ngưng. 

Phần Thuỷ Tiên, sau màn bất tỉnh kéo dài mấy phút cũng bắt đầu ngọ ngậy rên lên khe khẽ, mọi người hơi hoàn hồn chút chút. Vì cứ tưởng…

Tội nghiệp cô cháu của tôi. Trước đó mấy tháng, trên đường đi làm về đã bị tai nạn té xe ở Saigon cũng theo thế nằm y hệt, xe đè lên chân trái nứt đầu gối, khuỷu tay rách 1 đường sâu hoắm. Chưa kịp lành, nay cũng bị đúng vào vết thương cũ, chính xác ngay đầu gối và khuỷu tay, đau đớn thấu trời sao chịu nổi.

Sau này, chúng tôi đùa nhau. Thuỷ Tiên nói là :

—Vận xui của con năm ngoái đã qua rồi. Tử vi con năm nay rất tốt, m4 gặp vận xui mà vì con chở m4 nên con bị lây cái xui của m4 đó.

Cũng dám lắm chứ.

Phần khuỷu tay trái tôi cũng u lên một cục to bằng trái chanh vàng, do máu đọng lại dưới làn da, nhìn phát khiếp.

Bỗng…lại bỗng nữa ! 

Các cháu la thất thanh :

—Chết rồi, cái mũi m4 bị gãy, lệch qua một bên kìa.

Hả ? Cái gì ? Mũi tôi gãy hả ? Thôi nguy to rồi. Cha mẹ sinh tôi ra nguyên vẹn, không có dao kéo gì , nay mà mũi gãy thì …Thà bị tật nguyền thân thể , chứ gương mặt bị biến dạng thì buồn cỡ nào !

Tôi đưa tay lên sờ. Ủa, nó vẫn còn nguyên, đâu có bị rách mà không đau nữa.

Các cháu quả quyết :

—Thật mà, mũi m4 bị lệch rõ ràng, chắc nứt bên trong, ngoài không thấy được. 

—Phải tìm bịnh viện tức tốc.

Đường vắng xe lưu thông. Lạ là đã hơn 20’ hay 30’trôi qua chả thấy chiếc xe lớn nhỏ nào qua lại hết.

Nhà dân hai bên đường khá đông, một nhúm người lố nhố trong sân nhà, khép nép đứng nhìn chúng tôi lăn lóc máu me, chộn rộn quýnh quáng mà không ai lại gần phụ giúp hay tỏ cử chỉ hoặc nói năng gì hết. Cháu tôi lên tiếng :

—Dạ thưa cô bác cho con hỏi có biết bịnh viện nào ở gần đây không ?

Họ lắc đầu nói không biết.

Lại hỏi tiếp :

—Dạ vậy đường từ đây ra Huế còn xa không ạ ?

Họ cũng lắc đầu nói không biết luôn.

Chúng tôi á khẩu, chẳng còn gì để hỏi nữa. Bèn lướt thướt dắt dìu nhau lên xe đi tiếp. 

Lần nầy Thuỷ Tiên được ngồi sau cho cô chị Tố Trân chở. Còn cháu trai Tiến Đạt chở tôi.

May sao, chạy chừng 1 km thì nhìn thấy tấm bảng ghi Phòng Khám Bịnh Viện Tư, mừng quá sáu dì cháu ghé vào. Tức là đã vào tới trung tâm thành phố rồi.

Chỉ cách 1 km từ nơi tai nạn, mà sao dân nói không có bịnh viện nào ở gần hết, mà cũng không biết Huế gần hay xa là sao nhỉ ? 

Họ không biết thật hay cố tình không chỉ ? 

Vào nơi ngồi chờ. Các cô y tá lăng xăng tới lui hỏi han. Một cô hỏi :

— Có mấy người bổ ? 

—Bổ gì chị ? Đâu có ai bổ chị . Tiến Đạt trả lời.

—Chị hỏi là có bao nhiêu người bổ. Cô y tá nhắc lại.

—Chị ơi, chị nói gì em không hiểu. Là thuốc bổ hả chị ? 

Tiến Đạt thay mặt chúng tôi trả lời. Cậu nầy nhanh nhẹn bặt thiệp nhất trong đám.

—Không phải, chị hỏi ai bổ, tức là bị.. bổ đó. Rồi cô ra dấu té xuống đất.

A thì ra vậy. Cô lấy lời khai xong, kêu chờ tiếp. Rồi vào phòng trong làm thủ tục.

Tiến Đạt quay qua Bảo Lâm cằn nhằn nho nhỏ :

—Người ta té đau gần chết không chịu trị ngay, còn ở đó bổ với dưỡng gì nữa.

Lúc đó chúng tôi mệt và lo lắng , chả ai còn tâm trạng nào nghĩ gì khác. Chỉ sau này khi nhắc lại, thì mới có nhiều trận cười vỡ bụng vì không hiểu danh từ địa phương lẫn cách phát âm.

Sau khi may vá mấy mủi kim cho Thuỷ Tiên, băng bó vết thương đầu gối, chích thuốc ngừa độc… tới phiên tôi vào chụp IRM đầu và mặt. Bác sĩ nói mũi tôi bị nứt, phải chỉnh xương cho ngay lại càng sớm càng tốt trong vòng 2 tuần chớ để lâu xương lành lại thì khó chỉnh. Cũng chích một mủi thuốc trừ độc.

Quay về khách sạn, Tố Trân gọi điện đặt vé sáng hôm sau tôi tức tốc bay vào Saigon cùng với Tiến Đạt ( theo chương trình thì cháu cũng phải về sớm để dạy học ). Tìm bệnh viện tư Columbia do người ngoại quốc làm chủ, khám tiếp. Nghĩ nếu tình hình không ổn thì trở về Thuỵ Sĩ điều trị mới yên tâm.

Bác sĩ nói tôi may mắn là xương nứt hơi lệch sang bên nên chỉnh lại cũng dể dàng và lành nhanh chóng chứ nếu bị dập nát từ ngoài bẹp vô thì sẽ khó khăn chữa trị và nguy cơ mũi không trở lại như nguyên thuỷ.

Trong cái rủi vẫn còn cái may mắn.

Tôi vào bịnh viện 1 ngày 1 đêm để bác sĩ chỉnh lại xương mũi.

Gọi điện cho hãng bảo hiểm sức khoẻ ở Thuỵ Sĩ, họ tiếp xúc với bịnh viện để thanh toán mọi chi phí rất nhanh chóng hữu hiệu.

Bác sĩ dặn tránh đừng đụng chạm vào mũi. Về nhà vẫn phải băng bông gòn kỷ lưỡng trong vài ba tuần đầu. 

Về quê chơi tiếp cho hết kỳ nghỉ. Billy cháu ngoại của chị tôi lúc ấy khoảng 2 tuổi nói được ít nhưng hiểu nhiều mon men lại gần đùa giỡn. Tôi bèn giải thích với nhóc là tránh đụng vào “mũi bà tư kẻo lại gãy xương nữa”. Lời chưa kịp dứt thì bé cung nắm tay nhỏ xíu tông một cú đấm vô đúng cái mũi tội nghiệp của tôi, đau nổ đom đóm mắt. Thật là tình, con nít dặn chúng đừng làm thì chúng làm ngược lại, chỉ biết nửa mếu nửa cười !

Thế là việc đi tìm động Thiên Đường bị đình lại. Thiên đường đâu không thấy suýt chút đã sa địa ngục .

Nguyên nhân tai nạn. Thoạt đầu, tôi đinh ninh Thuỷ Tiên sơ ý cán lên cục gạch to nằm giữa đường, ai dè không phải.

Mà do hai con chó con đùa giỡn gây ra cớ sự.

Cháu kể :

—Đầu tiên con nhìn thấy con chó nhỏ băng qua đường, con đã thắng lại tránh cho nó chạy qua rồi. Ai dè thêm con thứ hai trong nhà rượt con đầu tông thẳng vô bánh xe. Mắc kẹt giữa bánh và thân xe, nó tìm cách chui ra, con nắm chắc tay lái cho đừng bị bẻ ngược, mà kềm không nổi nên xe mới lật ngang.

Ý là con đã thắng lại tránh con chó đầu, ai dè thêm 1 con nữa chạy ra bất ngờ mà nó chạy thẳng vô xe như vậy.

Thì ra là lỗi của hai con chó đùa giỡn làm dì cháu tôi suýt tàn tật. Chưa kể nếu lúc ấy có xe lưu thông hai chiều, họ không tránh kịp thì chúng tôi chắc đã hồn lìa khỏi xác. 

Hai con chó nhỏ quỉ sứ chắc thấy chúng tôi té cũng biết sợ nên lủi mất tiêu trong nhà nào đó, không lú đầu ra nữa. 

Chúng tôi suy ra thái độ mấy người dân cứ lấp ló trốn tránh, chỉ đứng từ trong sân nhà quan sát mà không tò mò lại gần để xem như thường thấy ở V N, là vì con chó của họ gây tai nạn, họ sợ chúng tôi bắt đền chứ gì. Cho nên hỏi bịnh viện ở đâu hay Huế gần xa, họ cũng không chỉ luôn.

May là chó tông vào xe đã ngừng, không hề hấn gì rồi chạy mất chứ nếu nó nằm lăn ra đất thì chắc chắn chủ nó bắt đền ngược lại chúng tôi rồi nhỉ. Hú hồn.

4/-

Sau chuyến đi. Tôi ngẫm nghĩ diễn biến câu chuyện, liên kết chúng lại thành một chuỗi.

—Xác hai con bướm đen cánh viền vàng cố tình để chính tôi bắt gặp nằm chết ngay dưới chân, ở thiền viện Trúc Lâm và thánh địa Mỹ Sơn.

—Nói năng bất cẩn trước bàn thờ bà thánh mẫu Thiên Y A Na trong Đại nội, mà tương truyền rằng bà rất khó tính và linh thiêng.

Vậy có đúng là linh hồn chồng tôi nhập vào xác bướm cảnh báo tôi biết hãy coi chừng tai hoạ sắp xảy đến để tôi đề phòng ? Nhưng vẫn không tránh thoát được ?

— Có phải thánh mẫu đã tức giận, phạt tôi tội vô lễ bằng cách cho hai con chó chạy giỡn đuổi nhau xô ngã xe-dù đã ngừng- ?

Vì là lần đầu, với lại ngươi đã quì tạ lỗi ngay lập tức nên ta chỉ cảnh cáo ngươi sơ sơ thôi đó nhé. Cho từ đây về sau phải cẩn thận lời ăn tiếng nói , chớ báng bổ thánh thần nghe chưa !?

Như đã nói, vì tin thì sẽ có, mà chuỗi câu chuyện trên thì tôi lại tin.

Cho nên tôi kết luận: Kinh nghiệm tôi trải qua là có bàn tay từ cõi vô hình can dự vào.

Phần độc giả, thì tuỳ theo suy nghĩ, tín ngưỡng của mỗi người vậy.

Thanh Hà