Tưởng Nhớ Ca Sĩ Phi Nhung

 Tùy bút của Thầy Nguyễn Ngọc Hoàng 

        "Bậu sang phà Rạch Miễu 

Qua lẽo đẽo theo sau

Đội bóng trăng trên đầu 

Tưởng như áo cô dâu 

Áo bậu đỏ cánh kiến 

Da bậu vàng phù sa

Mắt ngời xanh nước biển

Tim bậu hồng lòng qua..."  (1)

Tiếng hát truyền cảm pha chút thơ ngây, mộc mạc như đang kể lại câu chuyện tình lãng mạn trên một chuyến phà ngang. Hình ảnh e ấp của người con gái trong chiếc áo dài như vẽ lại cả một khung trời của tuổi đôi mươi, tuổi của tình yêu vừa chớm. Người nữ ca sĩ có khuôn mặt đẹp "lai" là lạ và nghệ danh cũng đáng chú ý: Phi Nhung. Chừng như bài hát "Phải Lòng Con Gái bến Tre" (thơ Luân Hoán - nhạc Phan Ni Tấn) dành riêng cho tiếng hát của Phi Nhung. Giọng mộc pha chút thổ chút kim, không trau chuốt nhưng âm hậu trầm ngọt đã để lại bao vấn vương cho người nghe nhạc... Đây là một bài thơ 5 chữ có tựa bằng hai câu thơ: "Ta may mắn được làm thi sĩ / Nhờ đã phải lòng gái Bến Tre", của nhà thơ Luân Hoán. Tôi đã có dịp gặp gỡ và trò chuyện với anh trong một lần họp mặt ở thành phố Boston, Hoa Kỳ. Mái tóc bồng bềnh, ăn nói nhỏ nhẹ, từ tốn và tấm lòng yêu quý bạn bè văn chương chữ nghĩa của anh, khắc ghi mãi trong lòng tôi. Dưới đây là trích một đoạn thật hay, thật nam bộ trong bài thơ này của nhà thơ Luân Hoán:

"... bậu sang phà Rạch Miễu

(Xin bấm vào link dưới đây để nghe nhạc)
Phải Lòng Con Gái Bến Tre - thơ Luân Hoán, nhạc Phan Ni Tấn - Phi Nhung

bậu qua bắc Hàm Luông

về Cái Mơn, Thạch Phú

rừng lá ngút ngàn buồn

 

qua đi đi theo bậu

hát nho nhỏ trong lòng

thơm thơm mùi măng cụt

mùi sầu riêng, chôm chôm

 

bậu ơi trời dẫu rộng

nhưng đâu bằng nhớ mong

sông rạch như gân máu

man man nỗi mặn nồng

 

dùng dằng chi nữa bậu

tay nắng nắm tay hồng

mắc cỡ chi giả bộ

chạm nhẹ hồn vai gần

 

bậu sang phà Rạch Miễu

về Càu Móng Tân Hương

bóng dừa vươn áo mỏng

đọng xanh chùm yêu thương... "  

Là người con của sông nước miền tây, chuyến phà con sông là những hình ảnh của bao kỷ niệm trong tôi. Là bâng khuâng ánh mắt của một chuyến phà ngang, là tiếng hát u buồn của người hát dạo dọc theo chuyến xe trong lúc đợi phà. Tiếng hát Phi Nhung gợi lại biết bao hình ảnh, bao kỷ niệm nay đã thật sự trở thành huyền thoại. Huyền thoại của những chuyến phà sang sông, của những đợi chờ thương nhớ. 

"Con ơi à ơi . . .

(Xin bấm vào link dưới đây để nghe nhạc)
Rồi Hai Mươi Năm Sau - Trầm Tử Thiêng - Phi Nhung

Đây là giấc ngủ ban đầu

Mẹ ru con

Bên ngoài gió thổi Nam non

Hai mươi tuổi đời

Mẹ sinh con yêu dấu à ơi

Giấc mộng tuyệt vời

Giấc mộng là mộng hai mươi..."  (2)

 

Tiếng hát Phi Nhung đã có nhiều trải nghiệm, đã có nhiều trăn trở của cuộc đời. Dày dạn hơn, nức nở hơn và hơn hết thắm đậm lòng người hơn qua tiếng hát của người đàn bà trẻ. Tiếng hát của người mẹ tuổi hai mươi, nói với con những giấc mộng cho con hai mươi năm sau: khi con tròn tuổi hai mươi... Phi Nhung nay đã trở thành ca sĩ nổi tiếng, được ái mộ cùng khắp trong lòng hằng triệu con tim của khán giả, của người yêu nhạc trong và ngoài nước. Tiếng hát Phi Nhung đã có một chỗ đứng riêng trong lãnh vực âm nhạc. Vẫn mộc mạc ngọt ngào, nay thêm phần thiết tha sâu lắng với chất liệu cuộc sống chung quanh. Ánh mắt thơ ngây đã pha những đượm buồn. Trong tiếng hát con sông quê đã thầm chở bao nhiêu tình riêng chất chứa. Bài hát ru cho quê hương cũng chính là những ôm ấp cho bao ước mơ của một người mẹ. Đây có lẽ là một trong những bài hát mang đậm dấu ấn nhất của ca sĩ Phi Nhung. Không dừng ở đây Phi Nhung đã "lấn sân" qua các lãnh vực khác của sân khấu nghệ thuật: cải lương, kịch nói, hài kịch và cả điện ảnh. Và chừng như trong bất cứ lãnh vực nghệ thuật nào Phi Nhung cũng gặt hái nhiều thành công đáng kể. 

"Này bạn thân ơi số kiếp nhân sinh chỉ là cõi tạm trần gian

Dù anh và tôi ai sang giàu ai gian khó

Mai xa kiếp con người về với cát bụi mờ thì cũng đều đôi tay trắng

Đời là phù du ta sống hôm nay đâu biết về ngày mai sau

Hãy dành cho nhau bao nhiêu niềm vui đang có

       Không ganh ghét hận thù chẳng gian dối lọc lừa vì kiếp người sẽ vội qua..."   (3)

Bài hát như một triết lý nhân sinh, như con đường duy nhất mà mỗi chúng ta cuối cùng cũng phải bước qua. Vẫn mộc mạc yêu thương, vẫn đầm ấm ngọt ngào tiếng hát Phi Nhung đã thể hiện sự chín mùi của cảm xúc. Đã nói đến cõi tạm của kiếp nhân sinh, đã nói đến cát bụi đời này sẽ trở về với cát bụi mà thôi. Đôi mắt buồn của cao nguyên phải chăng đã tìm được miền an bình cho chính cuộc đời mình? Đó chỉ là câu hát, đó chỉ là bài ca. Cuộc đời không đơn thuần, không rạch ròi trong cõi trần gian đầy thị phi, đầy hệ lụy cưu mang. Tiếng hát của một con người tìm về một giải pháp sống cho con người? 

Vào những năm 2005, ca sĩ Phi Nhung về sinh sống và xây dựng sự nghiệp phục vụ nghệ thuật của mình trên quê hương Việt Nam. Bên cạnh những thành công lớn trong lãnh vực nghệ thuật, ca sĩ Phi Nhung còn được biết đến qua những hoạt động thiện nguyện xã hội của mình. Thế nhưng, trong cơn đại dịch Covid-19 bùng phát vừa qua ở Việt Nam, ca sĩ Phi Nhung đã bị lây nhiễm. Theo nguồn tin của báo Thanh Niên, Phi Nhung bị nhiễm Covid-19 vào giữa tháng 8, 2021. Ban đầu, nữ ca sĩ điều trị tại Bệnh viện Gia An 115. Tuy nhiên đến 27 tháng 8, giọng ca " Phải Lòng Con Gái Bến Tre" phải chuyển sang Bệnh viện Chợ Rẫy.  Tại Bệnh viện Chợ Rẫy , hôm 24.9 nữ ca sĩ đã trải qua cuộc phẫu thuật lớn để kiểm tra tổn thương phổi. Tuy nhiên, sau nhiều nỗ lực cứu chữa nữ ca sĩ đã trút hơi thở cuối cùng  lúc 12 giờ 15 trưa nay 28 tháng 9 năm  2021, hưởng dương 52 tuổi.

"Cuộc đời là bao hãy mến thương nhau với bằng tất cả con tim

Để rồi một mai khi ta lìa xa nhân thế

Không lo lắng ưu buồn chẳng nuối tiếc muộn phiền chuyện thế sự nơi trần ai..."  (3)

(Xin bấm vào link dưới đây để nghe nhạc)
Cát Bụi Cuộc Đời - Hà Sơn - Phi Nhung

Trong những tuần lễ vừa qua cùng khắp trên mạng xã hội, báo chí truyền thông và các kênh Youtube của người Việt Nam trong và ngoài nước tràn đầy những bài viết, những hình ảnh giá trị để tưởng nhớ, tiếc thương người nữ ca sĩ tài hoa bạc mệnh. Tôi chọn ba bài hát trong hàng trăm bài hát tên tuổi của Phi Nhung như ba giai đoạn hành trình của cô trong cõi tạm trần gian này. Bài viết thô sơ, ngắn ngũi như lời thành kính khấn nguyện hương hồn ca sĩ Phi Nhung được siêu thoát, an lạc nơi cõi vĩnh hằng!

Durham, North Carolina

Nguyễn Ngọc Hoàng

(1) Phải Lòng Con Gái Bến Tre - thơ Luân Hoán, nhạc Phan Ni Tấn

(2) Rồi Hai Mươi Năm Sau - Trầm Tử Thiêng

(3) Cát Bụi Cuộc Đời - Hà Sơn