Tự thuật truyện của Hà Mỹ Nhan
Giờ đây khi tuổi đời chồng chất nặng hai vai và mái tóc đã phai màu son trẻ, nhìn lại suốt quãng đời mình, khi đã trải qua không biết bao nhiêu thăng trầm của cuộc sống tui luôn thấy ký ức tuổi thơ là phần đời đẹp đẽ nhất của mình.
Ngày ấy tui còn quá nhỏ nhưng trí óc non nớt của tui vẫn nhớ như in những tháng ngày đẹp đẽ đó. Lúc tui lên 3 tuổi thì má tui phải theo ba vô Rạch Sỏi ở vì ba tui đổi vào làm ở đó. Thế là mấy chị em tui phải ở nhà với bà nội. Chị hai Mỹ Lệ, anh ba Sơn Điệp, chị tư Mỹ Dung, tui thứ 5 là Mỹ Nhan và em gái thứ 6 Mỹ Linh mới hơn thôi nôi. Sau khi có nhà trong Rạch Sỏi má về rước Mỹ Linh nên ở nhà tui nhỏ nhứt.
Nhà tui là 1 khoảng đất rộng, ngôi nhà ngói đỏ tươi rộng rãi thoáng mát cất trên nền cao, trước nhà có bậc tam cấp đi lên. Ba tui lót gạch bông xen kẻ trắng đỏ. Hàng ngày bà nội lau chùi sạch bóng. Trước nhà sát mé lộ là con rạch nhỏ chạy dài xa mút tới Bến Trống. Ba trồng hai hàng dừa xiêm trên hai bờ rạch. Trước sân là mấy cây dừa lửa và dừa bị sai oằn, trái nào trái nấy lớn tui ôm không xuể. Bên hông nhà là miếng đất rộng chạy dài xa mút ra phía sau hàng trăm thước. Ba trồng đủ loại cây ăn trái cho tụi tui. Hai cây mận trái xanh to bằng nắm tay tui, mà nó ngọt thanh thơm mát tận cổ họng. Vài cây quýt đường, bưởi, ổi và vài cây sa pô chê cành lá xum xê trái đơm oằn từ trên tới sát đất. Mà ngộ lắm nhe.. ba tui trồng cây gì cũng sai trai quá chừng luôn. Có lẽ vì thế mà ba có nhiều con (13 mạng). Sát hàng rào ba trồng 1 hàng 5 cây cau dành riêng cho má. (má tui ăn trầu từ hồi còn trẻ).. Ba cưng má lắm vì má tui đẹp mà còn khéo léo đủ thứ từ nấu ăn giỏi đến may vá mà đối nhân xử thế khỏi chê. Ngoài ra còn có 1 cây gòn cao to mọc từ đời nào.
Mỗi buổi sáng đứa nào thức sớm thì phóng cái rẹt ra hông nhà ghì nhánh Sa pô xuống rồi mằn mò kiếm coi trái nào chín thì hái ăn. Trái nào nhắm chừng nó già thì lặt cho lẹ gom 1 đống rồi lật mấy tàu dừa (ba ủ dưới gốc cây cho mát gốc sai trái) lên vội vàng dấu cho lẹ, vài bữa sau ra mò mò thăm coi chín chưa moi lên quất. Chính vì thế mà xảy ra nhiều chuyện cụp lạc cười ra nước mắt. Có khi đứa nào hên mò ngay ổ của đứa kia. Trời đất ơi... có gì sướng cho bằng... ta nói lặng lẽ âm thầm móc lên ăn trong niềm hoan lạc..ha ha ha.. Rồi đứa kia ra thăm ổ phát hiện có kẻ đã cướp của mình tức giận la khóc um trời... bà nội tui trở thành "tà áo đỏ" phân xử. Nội xử vầy nè:
- Cây Sa pô của ai?
- Dạ của ba trồng.
- Ba trồng cho ai ăn?
-Dạ cho tụi con ăn.
-Sao mấy con hông hái vô cho cả nhà cùng ăn mà dấu ăn một mình? Đồ dấu diếm láo ăn thì mất ráng chịu... ở đó mà khóc.!
Thế là kẻ bị mất miếng ăn mang nỗi hận lòng thề là ta sẽ báo thù.. hahaha. Và cái tuồng mất của cứ xoay vòng bất tận.
Tui nhớ hoài cái hàng ba nhà tui, rộng rãi và sạch mát vô cùng. Mỗi buổi xế trưa đám trẻ trâu trong xóm trạc bằng tuổi chị em tui hay sang hàng ba nhà tui nằm chơi để nghe nội tui kể chuyện . Bà nội tui có cả kho tàng truyện đủ thể loại. Dù nội không biết chữ mà nội thuộc vanh vách nào là Chung Vô Diệm, Tiết Nhơn Quý, Tề Thiên Đại Thánh và nhứt là 1 đống chuyện ma...
Mỗi ngày bà nội kể một vài truyện... nhưng truyện nào cũng thu hút tụi tui hết biết. Có 1 điều đặc biệt là cứ ngay tầm 1 giờ rưỡi là ở xóm tui có nhiều gánh hàng rong ngang qua.. thôi thì đủ thứ: chè thưng, bánh mặn, bánh lọt, lòn xòn, xưng xa hột lựu, khoai mì, khoai lang luộc. Ngày đó bà Tám không có gánh mà đội xề khoai lang trên đầu. Một xề chất đầy khoai nặng trĩu oằn xệ xuống che hết cái trán và 2 con mắt của bà Tám mà hông biết sao bả thấy đường đi ngay băng luôn hà. Mà ngộ lắm nhe. Khoai lang được bà dùng cây tre vót nhỏ cỡ chưn nhang rồi bà Tám ghim hai ba củ vô một ghim. Hễ cũ nhỏ thì 3 củ 1 ghim, còn củ lớn thì chỉ 2 củ thôi. Ngày đó đâu có xài bọc ni lông như bi giờ. Thịt thì gói giấy dầu rồi cột bằng dây lát. Còn xôi hay quà bánh họ gói bằng lá chuối, lá môn hay lá sen. Nhưng ngày xưa người ta trồng trọt toàn bằng phân vỏ tôm ủ chung với lá cây cho mục rồi đem bón ruộng nên khoai củ nào củ nấy lớn mà ngọt lịm như đường. Bà nội tui thương cháu lắm nhưng phải tiết kiệm vì tiền lương ba tui gởi về hàng tháng cũng giới hạn. Tuy vậy mỗi ngày nội cũng mua vài ghim khoai chia đều cho tụi tui và mấy đứa nhỏ trong xóm đang nằm la liệt trên hàng ba nhà tui ngóng cổ cò đợi nội tui kể chuyện. Tụi tui thắc mắc thì nội nói:
- con à, nhà mình coi dị mà còn khá hơn tụi nó. Ba má tụi nó nghèo ở cái nhà lá xiêu vẹo muốn sập con thấy hông.
- Nhưng ba nó cũng là cảnh sát như ba con mà sao nhà nó nghèo?
- chèn ơi (nội tui ăn chay trường nên kỵ hổng dám kêu trời vì sợ tội..) ba tụi nó ông thì đánh bài, ông thì mê vợ bé, ông thì mê ăn nhậu. Có nhiêu tiền cúng cho đám cô hồn sống hết. Còn đâu con. Con hông thấy má tụi nó vay mượn tứ giăng sao. Có khi nội có thì cho mượn chút đỉnh. Phần nhiều qua vay cô hai bây đó đa..
Cô hai tui giàu lắm chuyên nghề cho vay ăn lời. Ba tui không ưa, ba nói là ăn mồ hôi nước mắt của người ta tội lút kiếp. Vì vậy mà ba tui với cô hai không thuận nhau nên bà nội tui buồn lắm mà hông dám than.
Trở lại cái vụ kể truyện của nội tui nè. Sân nhà tui lúc nào cũng rợp bóng dừa mát rượi. Nên cái hàng ba là nơi lý tưởng cho đám lâu la xóm tui tụ tập.
Thằng Tư Mập lúc nào cũng rộng họng:
- Bà Hai ơi! Tụi con tới gồi nè.
Con Thủy nhão nhẹt:
- Xời ơi... mầy làm gì mờ rống dữ dạ...Trưa nào bà Hai hổng ra.
- Nó lúc nào mờ hổng đong đỏng. Cái tật nói hoài hông bỏ hà. - Con Nhạn trề môi dài cả thước
- Tụi con ì xèo quá hà. Bà nội lên tiếng.
A.. bà Hai ra kìa.. Thiệt tình hông biết tụi nó ngóng nghe kể chuyện hay là ngóng mấy ghim khoai lang nữa...
Bà nội ngồi ở giữa, tụi tui vây quanh... có hôm nội kể chuyện về Tạ Ôn Đình Phản Vua. Đang kể nội ngưng lại nói:
- Cái đồ gian ác dòm mặt là biết liền hà bây!
Tụi tui còn đang ngơ ngác hông hiểu sao nội biết thì nội đế thêm :
- Bây biết hông, người trung thì mặt đỏ, còn quân nịnh thần gian ác thì mặt trắng như vôi mà con mắt trắng dã tròng bạc.
- Bà Hai ơi, sao bà biết dị?
- Thì hồi đó tao coi hát bội. Hể trung thần thì mặt đỏ.. thấy ông Quan Công hông.. ?
Thì ra bà nội tui dựa vô tuồng hát bội mà nói chắc nịch luôn... cũng từ đó tui tin gần chết y như vậy đó. Trong trí óc non nớt của tui thì lời bà nội tui là khuôn vàng thước ngọc vô cùng mẫu mực.
Cũng có hôm nội kể chuyện ma. Bao giờ câu chuyện của nội cũng bắt đầu bằng: Hồi đó....
- Hồi đó, bây biết hông, ma nhiều dữ lắm. Bà nghe ông nội kể (là ông sơ tui á) có lần ông đi giăng câu lúc 2 giờ khuya. Trời gió bấc lạnh thấu xương. Cá nhiều lắm táp mống phập phập dị đó...
(Mời đón xem kỳ tiếp theo...)
Mỹ Nhan Hà
Ngày ấy tui còn quá nhỏ nhưng trí óc non nớt của tui vẫn nhớ như in những tháng ngày đẹp đẽ đó. Lúc tui lên 3 tuổi thì má tui phải theo ba vô Rạch Sỏi ở vì ba tui đổi vào làm ở đó. Thế là mấy chị em tui phải ở nhà với bà nội. Chị hai Mỹ Lệ, anh ba Sơn Điệp, chị tư Mỹ Dung, tui thứ 5 là Mỹ Nhan và em gái thứ 6 Mỹ Linh mới hơn thôi nôi. Sau khi có nhà trong Rạch Sỏi má về rước Mỹ Linh nên ở nhà tui nhỏ nhứt.
Nhà tui là 1 khoảng đất rộng, ngôi nhà ngói đỏ tươi rộng rãi thoáng mát cất trên nền cao, trước nhà có bậc tam cấp đi lên. Ba tui lót gạch bông xen kẻ trắng đỏ. Hàng ngày bà nội lau chùi sạch bóng. Trước nhà sát mé lộ là con rạch nhỏ chạy dài xa mút tới Bến Trống. Ba trồng hai hàng dừa xiêm trên hai bờ rạch. Trước sân là mấy cây dừa lửa và dừa bị sai oằn, trái nào trái nấy lớn tui ôm không xuể. Bên hông nhà là miếng đất rộng chạy dài xa mút ra phía sau hàng trăm thước. Ba trồng đủ loại cây ăn trái cho tụi tui. Hai cây mận trái xanh to bằng nắm tay tui, mà nó ngọt thanh thơm mát tận cổ họng. Vài cây quýt đường, bưởi, ổi và vài cây sa pô chê cành lá xum xê trái đơm oằn từ trên tới sát đất. Mà ngộ lắm nhe.. ba tui trồng cây gì cũng sai trai quá chừng luôn. Có lẽ vì thế mà ba có nhiều con (13 mạng). Sát hàng rào ba trồng 1 hàng 5 cây cau dành riêng cho má. (má tui ăn trầu từ hồi còn trẻ).. Ba cưng má lắm vì má tui đẹp mà còn khéo léo đủ thứ từ nấu ăn giỏi đến may vá mà đối nhân xử thế khỏi chê. Ngoài ra còn có 1 cây gòn cao to mọc từ đời nào.
Mỗi buổi sáng đứa nào thức sớm thì phóng cái rẹt ra hông nhà ghì nhánh Sa pô xuống rồi mằn mò kiếm coi trái nào chín thì hái ăn. Trái nào nhắm chừng nó già thì lặt cho lẹ gom 1 đống rồi lật mấy tàu dừa (ba ủ dưới gốc cây cho mát gốc sai trái) lên vội vàng dấu cho lẹ, vài bữa sau ra mò mò thăm coi chín chưa moi lên quất. Chính vì thế mà xảy ra nhiều chuyện cụp lạc cười ra nước mắt. Có khi đứa nào hên mò ngay ổ của đứa kia. Trời đất ơi... có gì sướng cho bằng... ta nói lặng lẽ âm thầm móc lên ăn trong niềm hoan lạc..ha ha ha.. Rồi đứa kia ra thăm ổ phát hiện có kẻ đã cướp của mình tức giận la khóc um trời... bà nội tui trở thành "tà áo đỏ" phân xử. Nội xử vầy nè:
- Cây Sa pô của ai?
- Dạ của ba trồng.
- Ba trồng cho ai ăn?
-Dạ cho tụi con ăn.
-Sao mấy con hông hái vô cho cả nhà cùng ăn mà dấu ăn một mình? Đồ dấu diếm láo ăn thì mất ráng chịu... ở đó mà khóc.!
Thế là kẻ bị mất miếng ăn mang nỗi hận lòng thề là ta sẽ báo thù.. hahaha. Và cái tuồng mất của cứ xoay vòng bất tận.
Tui nhớ hoài cái hàng ba nhà tui, rộng rãi và sạch mát vô cùng. Mỗi buổi xế trưa đám trẻ trâu trong xóm trạc bằng tuổi chị em tui hay sang hàng ba nhà tui nằm chơi để nghe nội tui kể chuyện . Bà nội tui có cả kho tàng truyện đủ thể loại. Dù nội không biết chữ mà nội thuộc vanh vách nào là Chung Vô Diệm, Tiết Nhơn Quý, Tề Thiên Đại Thánh và nhứt là 1 đống chuyện ma...
Mỗi ngày bà nội kể một vài truyện... nhưng truyện nào cũng thu hút tụi tui hết biết. Có 1 điều đặc biệt là cứ ngay tầm 1 giờ rưỡi là ở xóm tui có nhiều gánh hàng rong ngang qua.. thôi thì đủ thứ: chè thưng, bánh mặn, bánh lọt, lòn xòn, xưng xa hột lựu, khoai mì, khoai lang luộc. Ngày đó bà Tám không có gánh mà đội xề khoai lang trên đầu. Một xề chất đầy khoai nặng trĩu oằn xệ xuống che hết cái trán và 2 con mắt của bà Tám mà hông biết sao bả thấy đường đi ngay băng luôn hà. Mà ngộ lắm nhe. Khoai lang được bà dùng cây tre vót nhỏ cỡ chưn nhang rồi bà Tám ghim hai ba củ vô một ghim. Hễ cũ nhỏ thì 3 củ 1 ghim, còn củ lớn thì chỉ 2 củ thôi. Ngày đó đâu có xài bọc ni lông như bi giờ. Thịt thì gói giấy dầu rồi cột bằng dây lát. Còn xôi hay quà bánh họ gói bằng lá chuối, lá môn hay lá sen. Nhưng ngày xưa người ta trồng trọt toàn bằng phân vỏ tôm ủ chung với lá cây cho mục rồi đem bón ruộng nên khoai củ nào củ nấy lớn mà ngọt lịm như đường. Bà nội tui thương cháu lắm nhưng phải tiết kiệm vì tiền lương ba tui gởi về hàng tháng cũng giới hạn. Tuy vậy mỗi ngày nội cũng mua vài ghim khoai chia đều cho tụi tui và mấy đứa nhỏ trong xóm đang nằm la liệt trên hàng ba nhà tui ngóng cổ cò đợi nội tui kể chuyện. Tụi tui thắc mắc thì nội nói:
- con à, nhà mình coi dị mà còn khá hơn tụi nó. Ba má tụi nó nghèo ở cái nhà lá xiêu vẹo muốn sập con thấy hông.
- Nhưng ba nó cũng là cảnh sát như ba con mà sao nhà nó nghèo?
- chèn ơi (nội tui ăn chay trường nên kỵ hổng dám kêu trời vì sợ tội..) ba tụi nó ông thì đánh bài, ông thì mê vợ bé, ông thì mê ăn nhậu. Có nhiêu tiền cúng cho đám cô hồn sống hết. Còn đâu con. Con hông thấy má tụi nó vay mượn tứ giăng sao. Có khi nội có thì cho mượn chút đỉnh. Phần nhiều qua vay cô hai bây đó đa..
Cô hai tui giàu lắm chuyên nghề cho vay ăn lời. Ba tui không ưa, ba nói là ăn mồ hôi nước mắt của người ta tội lút kiếp. Vì vậy mà ba tui với cô hai không thuận nhau nên bà nội tui buồn lắm mà hông dám than.
Trở lại cái vụ kể truyện của nội tui nè. Sân nhà tui lúc nào cũng rợp bóng dừa mát rượi. Nên cái hàng ba là nơi lý tưởng cho đám lâu la xóm tui tụ tập.
Thằng Tư Mập lúc nào cũng rộng họng:
- Bà Hai ơi! Tụi con tới gồi nè.
Con Thủy nhão nhẹt:
- Xời ơi... mầy làm gì mờ rống dữ dạ...Trưa nào bà Hai hổng ra.
- Nó lúc nào mờ hổng đong đỏng. Cái tật nói hoài hông bỏ hà. - Con Nhạn trề môi dài cả thước
- Tụi con ì xèo quá hà. Bà nội lên tiếng.
A.. bà Hai ra kìa.. Thiệt tình hông biết tụi nó ngóng nghe kể chuyện hay là ngóng mấy ghim khoai lang nữa...
Bà nội ngồi ở giữa, tụi tui vây quanh... có hôm nội kể chuyện về Tạ Ôn Đình Phản Vua. Đang kể nội ngưng lại nói:
- Cái đồ gian ác dòm mặt là biết liền hà bây!
Tụi tui còn đang ngơ ngác hông hiểu sao nội biết thì nội đế thêm :
- Bây biết hông, người trung thì mặt đỏ, còn quân nịnh thần gian ác thì mặt trắng như vôi mà con mắt trắng dã tròng bạc.
- Bà Hai ơi, sao bà biết dị?
- Thì hồi đó tao coi hát bội. Hể trung thần thì mặt đỏ.. thấy ông Quan Công hông.. ?
Thì ra bà nội tui dựa vô tuồng hát bội mà nói chắc nịch luôn... cũng từ đó tui tin gần chết y như vậy đó. Trong trí óc non nớt của tui thì lời bà nội tui là khuôn vàng thước ngọc vô cùng mẫu mực.
Cũng có hôm nội kể chuyện ma. Bao giờ câu chuyện của nội cũng bắt đầu bằng: Hồi đó....
- Hồi đó, bây biết hông, ma nhiều dữ lắm. Bà nghe ông nội kể (là ông sơ tui á) có lần ông đi giăng câu lúc 2 giờ khuya. Trời gió bấc lạnh thấu xương. Cá nhiều lắm táp mống phập phập dị đó...
(Mời đón xem kỳ tiếp theo...)
Mỹ Nhan Hà
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét