Bánh Phồng

Tùy bút của Hình Toàn 

Tôi được sinh ra ở một tỉnh nghèo vùng ven biển một thị trấn nhỏ Rạch Sỏi thuộc Rạch Giá tỉnh Kiên Giang, khoảng thập niên 50-60 đời sống còn nghèo chưa có điện còn phải xài đèn dầu và gánh nước từng đôi tuổi thơ của tôi chỉ quanh quẩn ở xóm nhỏ nửa quê nửa chợ, nên tôi không biết ruộng đồng và tiếng chày giả gạo đêm trăng 

     Nhưng tôi được đánh thức bằng tiếng chày quết bánh phồng của căn nhà bên kia đường mỗi khi gà vừa gáy sáng, đó là nhà thiếm Ba Mật làm nghề “bánh phồng nếp” loại bánh có thể cuốn xôi ăn rất ngon, trong truyện kể về tuổi thơ của tôi, khi 7-8 tuổi tôi khoái nghe cải lương nên thường chạy sang nhà thiếm tập cán bánh phồng, thật ra cán bánh cũng không có gì khó .

     

 Nếp nấu chín rồi đem để vào chiếc cối lớn (bằng đá xanh như loại cối xây bột nhưng lòng cối rất sâu, nhà thiếm ba thì cái cối bằng gỗ chiếc chày cũng làm bằng gỗ rất nặng). Nếp sau khi giã nhuyễn rất dẻo nhưng không nát hết có những hạt nếp nhỏ li ti khi cán thành bánh như một nét duyên thầm cho những chiếc bánh xinh xinh, bột nếp được nặn từng viên lớn nhỏ tuỳ theo loại bánh 
Dầu thoa tay và giấy nylon cắt tròn làm bằng dầu dừa, dùng ống tre hoặc ống sắt cắt một đoạn ngắn vừa bàn tay, để cục bột lên tấm nylon đã thoa dầu rồi cán xoay vòng theo hình dạng tròn của tấm nylon, xong đem dán lên chiếc chiếu (chuyên dùng làm bánh) khi đầy thì đem phơi trên giàn cao khỏi mặt đất 

       Thường thì cán bánh buổi sáng khi trời nắng lên phơi đến trưa thì bánh khô 
Bánh phơi vừa khô nếu mình ăn liền thì hơi dẻo dẻo, phơi vừa tới nắng không quá khô khi gở ra khỏi chiếu không bể và làm gãy bánh 

      Khi nướng bánh bằng bếp than cháy đỏ hồng không có khói dùng hai thanh tre hay thanh nhôm làm xoà ra như cánh quạt, đặt chiếc bánh lên thanh quạt tre rồi trở qua trở lại thật nhanh, bánh từ từ phồng lên khi ăn giòn giòn, có thể ăn không hoặc cuốn với xôi nước dừa rắc thêm chút muối mè đường và dừa nạo thì ngon tuyệt, có khi người ta làm bánh phồng nếp để thêm nước cốt dừa hay mè đen hoặc mè trắng . Sau này người ta còn lấy khoai mì hấp chín đem giã nhuyễn thay thế nếp nên gọi là bánh phồng mì, rồi theo thời gian chiếc bánh phồng xưa cũng thay đổi theo khẩu vị khách hàng có :

   - Bánh phồng nước cốt dừa 

   - Bánh phồng sầu riêng 
   - Bánh phồng sữa
   - Bánh phồng tôm 

Khi đi ngang bến Bắc Mỹ Thuận hoặc Vàm Cống tôi thường mua bánh phồng mì sữa hoặc nước cốt dừa (những loại này ăn khỏi cần nướng mềm dẻo rất ngon) ít thấy người ta bán bánh phồng nếp giống như ở miền quê 
Nói các bạn đừng cười, lúc trước khi về VN tôi thường mua :

    - Bánh phồng mì (2-3 chục bịch)
    - Khô cá sặc (khô sặc nướng lên làm gỏi xoài xanh thì ngon hết biết)
    - Khô cá bè (đặc sản KG vì tôi chỉ thấy có bán ở Rạch Giá và Hà Tiên)
    - Ba khía (2 thằng con tôi sanh ở Mỹ mà nó khoái ăn ba khía trộn chanh đường tỏi ớt ...món này ăn với cơm nguội cũng hết ý, tuy không cao lương mỹ vị gì nhưng cũng hết nồi cơm 

    Ôi ! Cha mẹ quê nên nuôi con cũng theo nếp nhà quê cùng khô đồng mắm sặc, mỗi lần kho mắm thì phải đốt nhang thơm .... kkk ai hỏng biết tưởng tui ngoan đạo nhưng thật ra mùi nhang thơm khử “mùi mắm thúi” 

    Nhưng khi nhớ về tuổi thơ tôi chỉ nhớ đến bánh phồng nếp gói xôi, nhớ từng hương vị của nó, nhớ những món ăn đơn sơ mộc mạc quê nhà 

   Chiếc bánh phồng nếp tự nhiên nó không phồng, nếu không được nướng trên bếp lữa giống như khi bịnh mình đi thầy lang băm hỏng khám chỉ cầm tay nhìn mặt mà định bịnh hay trùm khăn lên đồng mà đoán bịnh (bịnh ít họ nói bịnh nhiều để bán thuốc thổi phồng lên làm cho mình sợ) mua nhầm thuốc dỏm thì tiền mất tật mang. 
    Làm tôi nhớ lúc xưa những bà mẹ quê ít hiểu biết nên thường tin thầy bà thầy pháp lên đồng lên bóng, đeo bùa để trị bịnh nên có nhiều người bị chết oan 
   Mà bịnh gì cũng bảo là TRÚNG GiÓ (chỉ phán có 1 câu là xong chuyện) hỏng cần tìm hiểu nguyên nhân tại sao mà chết vì bịnh :
    - Ung thư 
    - Đứt mạch máu 
    - Đau tim 
    - Suy thận 
    - Tuột đường huyết 
Ngày xưa y học chưa tiến bộ không đầy đủ dụng cụ y tế thì không thể định bịnh chính xác nhưng ngày nay khoa học phát triển mà cũng khám không đúng bịnh nên có những cái chết giống nhau. 
    Giờ khoa học tiến bộ phi thường có khi mới ghi danh chưa kịp khám mà đã biết bịnh ...chỉ nhìn hình dáng mà đoán trúng bịnh luôn ...tài thật 

   Hỏng biết câu “lương y như từ mẫu” có đúng không ? Trong cơn đại dịch này mọi thứ điều ảo ảo hư hư, hỏng biết đâu là thật đâu là giả, con số chết con số bịnh trồi lên sụt xuống có khi thì nói báo cáo nhầm cộng sai số, rồi tự động làm thêm phép toán trừ ...thiệt là bó tay con dịch này giống như CON MA lúc ẩn lúc hiện. Thôi trời kêu ai nấy dạ ...biết đường đâu mà lần. 

    Thiệt là tình ...thời buổi bây giờ có nhiều khi chưa mua vé số mà nhận được giấy báo: ông (bà) là người may mắn trúng được chiếc xe hoặc 2 vé máy bay 
đi Hawaii, xin cho biết tên họ địa chỉ và ngày tháng năm sinh để chúng tôi hoàn tất hồ sơ ....kkk
    Ai tham ? Cứ ngỡ mình hên ...thì sập bẩy ráng chịu ở đời làm gì có chuyện không mua vé mà được TRÚNG ...GIÓ.

Hình Toàn